สัตว์ป่าที่ต้องสงวนและคุ้มครองมี 15 ชนิด
โลกเรานี้ไม่ใช่เป็นเพียงที่อยู่ของคนแต่ที่จริงมันเป็นของสรรพสิ่งมีชีวิตทั้งหลายตั้งแต่เชื้อจุลชีพ
กระทั่งพืช และสัตว์ใหญ่น้อย
และเราก็ปฏิเสธมันเพื่อที่จะครอบครองโลกเพียงลำพังมนุษย์นั้นไม่ได้ด้วย
สัตว์ป่าทุกชนิดล้วนเป็นองค์ประกอบที่สำคัญของป่า
ป่าเป็นองค์ประกอบสำคัญต่อสิ่งแวดล้อมบนผิวโลกที่คนเราใช้อาศัยอยู่
ทุกอย่างเกื้อกูลกันตามธรรมชาติ
สำหรับประเทศไทยเรามีกฎหมายเพื่อสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าหายาก เรียกว่า
สัตว์ป่าสงวน
สัตว์ป่าสงวน หมายถึง
สัตว์ป่าที่หายากใกล้จะสูญพันธุ์ หรืออาจจะสูญพันธุ์ไปแล้ว
จึงจำเป็นต้องมีบทบัญญัติเข้มงวดกวดขันเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอันตรายแก่สัตว์ป่าที่ยังมีชีวิตอยู่หรือซากสัตว์ป่า
ซึ่งอาจจะตกไปอยู่ยังต่างประเทศด้วยการซื้อขาย
สัตว์ป่าสงวนของไทยเรามีทั้งสิ้นรวมเป็น ๑๕ ชนิด ได้แก่
นกเจ้าฟ้าหญิงสิรินธร ชื่ออื่น นกตาพอง เป็นนกนางแอ่นชนิดหนึ่ง
ขนาดวัดจากปลายจะงอยปากถึงโคนหางยาวประมาณ ๑๕ ซม. พบบริเวณบึงบรเพ็ด จ.นครสวรรค์
เพียงแห่งเดียวในโลก
แรด ชื่ออื่น แรดชวา
ในอดีตแรดเคยหากินอยู่ทั่วพื้นที่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ตั้งแต่เบงกอลมาทางตะวันออกจนถึงพม่า ไทย กัมพูชา ลาว เรื่อยไปจนถึงเวียดนาม
ทางใต้ก็แผ่คลุมพื้นที่ตลอดคาบสมุทรมลายู รวมถึงเกาะสุมาตราและชวา
ทางเหนือก็มีเขตหากินไปไกลถึงมณฑลหูหนานและเสฉวน
กระซู่ ชื่ออื่น แรดสุมาตรา เป็นแรดพันธุ์เล็กที่สุดในบรรดาแรด ๕
ชนิดของโลก มี ๒ นอ ความสูงที่ระดับไหล่ ๑.๐-๑.๔ เมตร น้ำหนัก ๙๐๐ – ๑๐๐๐ กิโลกรัม
มีขนปกคลุมทั้งตัว ปีนเขาเก่ง
เลียงผา เป็นสัตว์กีบคู่ มีเขาจำพวกแพะ
อาศัยอยู่ตามภูเขาที่มีหน้าผาหรือถ้ำ
สามารถเคลื่อนที่ในที่สูงชันอย่างว่องไวและปราดเปรียวมาก
สามารถว่ายน้ำข้ามระหว่างเกาะกับแผ่นดินได้
สมัน ชื่ออื่น เนื้อสมัน
เป็นกวางขนาดกลาง ความสูงระดับไหล่ ๑ เมตร ได้ชื่อว่ามีเขาสวยที่สุด
การแตกแขนงของเขาเมื่อโตเต็มวัยจะมีลักษณะคล้ายสุ่มที่หงายขึ้น จึงเรียกว่า
“กวางเขาสุ่ม”
กูปรี ชื่ออื่น วัวเขาเกลียว,โคไพร เป็นสัตว์ป่าตระกูลเดียวกับกระทิงและวัวแดง
น้ำหนักประมาณ ๗๐๐ – ๙๐๐ กิโลกรัม อยู่รวมกันเป็นฝูง ๒ – ๒๐ ตัว มีลักษณะพิเศษคือ
ตัวผู้ที่โตเต็มที่มักจะมีปลายเขาที่แตกเป็นพู่
นกแต้วแล้วท้องดำ ขนาดลำตัววัดจากจะงอยปากถึงโคนหางยาว ๒๑ เซนติเมตร
ชอบกินไส้เดือน ส่งเสียงร้อง “วัก วัก” เพื่อประกาศอาณาเขตและร้องหาคู่
ส่งเสียงร้อง “แต้ว แต้ว” ขณะตกใจ
ควายป่า ชื่ออื่น มหิงสา เป็นบรรพบุรุษของควายบ้าน ขนาดของลำตัวใหญ่กว่าควายบ้าน
รอบคอด้านหน้ามีรอยสีขาว เป็นรูปพระจันทร์เสี้ยวหงายอยู่ เรียกว่า “รอยเชียดคอ”
ขาทั้งสี่มีสีขาวเหมือนใส่ถุงเท้า
แมวลายหินอ่อน เป็นแมวป่าขนาดกลาง น้ำหนักประมาณ ๔-๕ กิโลกรัม
อยู่ในป่าดงดิบและป่าดิบชื้น ชอบอยู่บนต้นไม้ หากินในเวลากลางคืน อาหารได้แก่ แมลง
งู นกหนู และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็ก
กวางผา ชื่ออื่น ม้าเทวดา มีลักษณะคล้ายแพะ น้ำหนักประมาณ ๒๐-๓๒
กิโลกรัม มีขาแข็งแรงสามารถกระโดดตามชะง่อนผมได้อย่างว่องไว และแม่นยำ
พบตามยอดเขาสูงชัน สูงจากระดับน้ำทะเลมากกว่า ๑,๐๐๐ เมตร ซึ่งมีอากาศหนาวเย็นเกือบตลอดปี
เก้งหม้อ ชื่ออื่น เก้งดำ, กวางจุก เป็นเก้งที่มีสีคล้ำกว่าเก้งธรรมดา
ทางด้านบนสีดำตัดกับสีขาวด้านล่างชัดเจน บริเวณโคนเขามีขนยาวแน่นและฟูเป็นกระจุก
ชอบอาศัยอยู่เดี่ยว ๆ ในป่าดงดิบตามลาดเขา
สมเสร็จ ชื่ออื่น ผสมเสร็จ เป็นสัตว์หากินกลางคืน น้ำหนักประมาณ
๒๕๐-๓๐๐ กิโลกรัม มีประสาทสัมผัสทางกลิ่นและเสียงดีมาก มีจมูกเหมือนงวงช้าง
รูปร่างเหมือนหมู เท้าเหมือนแรด จึงเรียกว่าผสมเสร็จหรือสมเสร็จ
พะยูน ชื่ออื่น หมูน้ำ, ปลาพะยูน สัตว์ทะเลเลี้ยงลูกด้วยนม น้ำหนักประมาณ
๓๐๐ กิโลกรัม ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูง กินหญ้าทะเลตามบริเวณน้ำตื้นใกล้ชายฝั่ง
ละอง ละมั่ง ละอง เป็นชื่อเรียกตัวผู้
ส่วนละมั่งเป็นชื่อเรียกตัวเมีย ความสูงที่ระดับไหล่ ๑.๒-๑.๓ เมตร น้ำหนักประมาณ
๙๕-๑๕๐ กิโลกรัม ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงเล็ก ๆ
ทั้ง ๑๕ ชนิด ใครได้เห็นก็เรียกว่า นับเป็นบุญโขแล้ว
ที่มา : จากคอลัมน์ Living Together , นิตยสาร Together magazine ฉบับที่ 30 เมษายน 2012
