สัมปชัญญะ 4 ประการ

สัมปชัญญะ 4 ประการ โดยพระอาจารย์มานพ อุปสโม
 ท่านได้อธิบายไว้อย่างง่าย ๆ เหมาะสำหรับบุคคลที่ไม่ต้องการอะไรที่ล้ำลึกแต่เข้าใจได้

      การเจริญสติก่อให้เกิดความรู้สึกที่เรียกว่า สัมปชัญญะ ซึ่งมี 4 ประการ คือ

1. สาตถกสัมปชัญญะ คือ รู้ตัวตระหนักชัดว่าสิ่งที่กระทำนั้นมีประโยชน์ตามความมุ่งหมายอย่างไร
2. สัปปายสัมปชัญญะ คือ รู้ตัวตระหนักชัดว่าสิ่งของ การกระทำ และสถานที่นั้นเหมาะกันกับตนหรือไม่
3. โคจรสัมปชัญญะ คือ รู้ตัวตระหนักชัดอยู่ตลอดเวลาถึงหน้าที่การงานที่ตนกำลังกระทำอยู่ 
4. อสัมโมหสัมปชัญญะ คือ รู้ตัวตระหนักชัดในการเคลื่อนไหว เข้าใจถึงตัวสภาวะในการกระทำที่เป็นอยู่

      การทำให้สัมปชัญญะเกิดขึ้นบริบูรณ์เป็นเหตุให้เราละอัตตสัญญา คือ ละความสำคัญมั่นหมายว่าสิ่งนั้น ๆ เป็นสัตว์ เป็นตัวตน เป็นเรา เป็นเขา